Zdjęcie plakatu

Festiwal Teatrów i Kultury Awangardowej PESTKA 2023

28 kwi
od 28 kwietnia do 3 maja 2023
godz. 00:00 - 00:00
Kategoria Spektakl
Organizator Jeleniogórskie Centrum Kultury
Miejsce Jelenia Góra
Adres
Opis

Festiwal Teatrów i Kultury Awangardowej PESTKA 2023 / Europejskie Spotkania Teatralne


idiom: U ŹRÓDŁA!


Program dostępny od dnia 27.03.2023 na www.festivalpestka.pl


Pojęcie „źródła” kryje w sobie subtelny, niemal niezauważalny paradoks. Wydaje nam się, że mając przed oczami dany przedmiot lub doświadczając czegoś, dotykamy jego pełni. A jednak – poszukujemy jego źródeł, niekiedy nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy, kieruje nami niepojęte, nie do końca rozpoznane pragnienie. Żeby nie być gołosłownym – oglądamy w teatrze ot, choćby współczesną inscenizację „Dziadów”. Rozumiemy każde słowo, rozpoznajemy mowę ciała, ba!, przeczytaliśmy mickiewiczowski arcydramat, a jednak –  czy aby na pewno doświadczamy pełni? Czy ograniczając się tylko do zmysłowego hic et nunc, choćby i popartego encyklopedyczną wiedzą, czegoś nam nie brakuje? Czego?


Źródło. Pod pozorem statycznej przedmiotowości – ot, pospolity rzeczownik – kryje w sobie dynamikę, żywiołowość. Źródło bije. Wyjdźmy na chwilę z teatru i powróćmy do przyrodniczej metafory. Do źródła dociera się, płynąc w górę rzeki, pod prąd. Rzeka nie jest źródłu do niczego potrzebna, natomiast bez źródła – rzeka umiera. Nie ma jej. Źródło poznajemy po rzece. Możemy go nie widzieć, możemy nie wiedzieć, gdzie się znajduje (i tak najczęściej bywa), ale dopóki widzimy rzekę, wiemy, że ono istnieje.


Często – może nawet nazbyt często – wydaje nam się, że wiemy, kim i jacy jesteśmy. Wydaje nam się, że wiemy, jaka jest nasza kultura. Wydaje nam się, że wiemy, jak sami siebie mamy opowiedzieć. A jednak tak często popadamy we wzajemne niezrozumienie. I ten brak zrozumienia samego siebie jest dziś sprawą najwyższej wagi. To już druga PESTKA, odbywająca się w cieniu wojennej grozy. Ten, który nie rozumie siebie, który nie wie, kim właściwie jest, któremu zdaje się, że posiada własną historię (a tak naprawdę posiada co najwyżej „historyjkę”, i to jeszcze w większości zmyśloną), napada i niszczy tego, komu chce siłą odebrać to, czego mu brakuje. No właśnie. Czy będzie nadużyciem, jeśli jedną z głównych przyczyn tragedii, jaka spotyka obecnie Ukrainę, nazwiemy właśnie próbą kradzieży źródeł?


A my – czy aby na pewno powinniśmy jednak spoglądać w przeszłość? Jeśli tak – to dlaczego to robimy? Co sprawia, że doświadczając wszystkiego, co tylko oferują nam dzisiejsze możliwości, odczuwamy brak? Czy sztuczna inteligencja, Wikipedia i Netflix sprawiają, że nie chcemy już słuchać opowieści naszych dziadków? Bez czego – nowych technologii czy dawnych opowieści – naprawdę nie da się żyć?


Kultura jest rzeką. Nie czas – o czym przekonuje nas dzisiaj fizyka kwantowa – ale właśnie kultura. Rzadko płynie prosto, od linijki, raczej lawiruje, rozlewa się. Jej zakola przechodzą niekiedy w starorzecza. Starorzecza dziczeją i zaczynają żyć własnym życiem. Taka rzeka jest piękna, jest skarbem. Wystarczy porównać ją do rzek sztucznie regulowanych, rzek, które mają „czemuś służyć”, a które zamieniają się w betonowe autostrady.


Rzeki nie da się zakonserwować, zatrzymać jej biegu. Zatrzymana w biegu rzeka nadal będzie czymś, nie wiadomo czym, ale na pewnie nie będzie już rzeką.


Kultura jest rzeką. A rzeka pozbawiona źródła – umiera.


Porozmawiajmy o tym na PESTCE.


Jędrzej Soliński

Informacja o biletach

Bezpłatne wejściówki dostępne od dnia 29.03.2023

Lokalizacja